Nieuws
Orde in de brede waaier aan visies op landbouw en natuur
Er bestaat een brede waaier aan visies op de gewenste toekomst van landbouw en natuur. Ze zijn hoorbaar in een gepolariseerd debat over hoe die toekomst er uit zou moeten zien en hoe die toekomst bereikt zou moeten worden. Maar wat zijn nu precies de verschillen en overeenkomsten tussen al die visies? Voor de Landbouw-Natuurverkenning die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voorbereidt, brachten onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) de veelheid aan visies in beeld.
Er bestaat grote maatschappelijke en politieke aandacht voor de toekomst van landbouw en natuur, en de relatie daartussen. Dat komt mede door de problematiek rond stikstof die de spanning tussen landbouw en natuur heeft aangescherpt. Het heeft een sterk gepolariseerd debat op gang gebracht. In dit debat komen uiteenlopende visies op de toekomst van landbouw en natuur naar voren. Een belangrijke vraag daarbij is hoe boeren hun brood kunnen verdienen met voedselproductie en er tegelijkertijd gewerkt kan worden aan het bereiken van natuur-, milieu- en klimaatdoelen.
Inzicht in veelheid aan visies
Voor de Landbouw-Natuurverkenning die het PBL voorbereidt, bestond behoefte aan meer inzicht in die brede waaier aan visies op de toekomst van landbouw en natuur. Hoe ziet het palet aan doelen, waarden, streefbeelden, relaties en spanningsvelden die aan deze visies ten grondslag liggen eruit? Op basis van een analyse van documenten en websites van organisaties, belangenbehartigers, commissies en dergelijke die actief zijn in het veld van landbouw en natuur, hebben onderzoekers van de WUR geprobeerd deze vraag te beantwoorden.
Urgentie van transitie breed gedragen
Uit de analyse blijkt dat de urgentie van een transitie naar een andere relatie tussen landbouw en natuur, breed wordt gedragen. Maar dat wil niet zeggen dat de visies in alle opzichten overeenkomen. Zo staat in de visies voor de landbouw over het algemeen duurzaamheid voorop, maar wordt dat begrip wel heel verschillend, en soms ook tegenstrijdig, ingevuld. Zo richten sommige visies zich op extensieve, natuurinclusieve landbouw, terwijl andere juist een hoogproductieve, hoogtechnologische landbouw nastreven. Ook in de visies op natuur, waar veerkracht de gemene deler is, zijn er verschillen. Zo bestaan er naast visies gericht op een biodiverse natuur ook visies waarin juist het streekeigene van de natuur centraal staat.
Maatschappelijke betrokkenheid als bindende factor
De vraag hoe naar de geschetste gewenste toekomst toegewerkt zou moeten worden blijft in de visies vaak nog onbeantwoord, hoewel daar wel voorzichtig steeds meer aandacht voor komt. Wel komt maatschappelijke betrokkenheid in veel visies als optie naar voren voor het realiseren van de doelen. De onderzoekers concluderen dan ook dat maatschappelijke betrokkenheid een verbindende factor kan zijn in de relatie tussen landbouw en natuur.